Yüce dinimiz İslam’ın huzurlu bir yaşam için benimsediği temel prensiplerden birisi de iktisattır. Yeme-içme, harcama yapma vb. işlerde ölçülü olmayı ifade eden iktisat Kur’an ahlâkında övülen ve tavsiye edilen ahlâki özelliklerdendir.
Bizlere hayat rehberi olarak indirilen Yüce Kitabımızda harcamanın ölçüsü Furkan Suresinin 67. ayetinde açıkça belirtilmiştir. “Onlar ki, harcadıklarında ne israf ederler ne de cimrilik. İkisi arasında, itidalli bir yol tutarlar.”
İktisadın zıddı israf ise; ihtiyaç sınırını aşmak, aşırı harcamalarda ve ölçüsüz davranışlarda bulunmaktır. Kur’an ahlakında yerilen ve men edilen davranışlardandır.
İsrâ Suresi 29. ayette belirlenen ölçü açıktır: “Eli sıkı olma; büsbütün eli açık da olma. Sonra kınanır ve çaresiz kalırsın.”
Tüketim ve harcamanın en aşağı ölçüsü cimrilik, ortası iktisat, aşırısı ise israftır. Tasarruf yapayım derken cimrilik yapmak ne kadar yanlış ise, cimri olmak endişesiyle yapılan israf da bir o kadar yanlıştır. Müslüman her işinde dengeli (itidalli) olmalı, orta yolu tutmalıdır.
Şüphesiz günümüzde en çok ihtiyaç duyduğumuz şeylerin başında, tasarruflu bir yaşam sürmek gelmektedir. Kısıtlı miktardaki kaynaklarımızı verimli kullanarak ihtiyaçlarımızı karşılamalıyız. Doğal kaynakları (güneş, su, rüzgâr vb.) kullanarak elde ettiğimiz enerji kaynaklarımızı kullanırken de elbette dinimizin öngördüğü ölçülü harcama kuralını göz ardı etmemeliyiz.
Evlerimizde kullandığımız elektrikli ev aletleri daha az enerji ile kullanılabilir. Aydınlatmada enerji tasarrufunun basit tedbirlerle sağlanabiliyor olması bizim için önemli bir avantajdır.
Günümüzde tasarruf yapmak –yarınlarımızı da düşünerek- hepimiz için yaşam düsturu olmalıdır. Unutmamalıyız ki kanaat hepimiz için bitmez tükenmez bir hazinedir. Yarınlarımızın huzuru ve refahı için millet olarak iktisatlı davranmak ve israfa düşmemek zorundayız. Çünkü israf, Yüce Allah’ın verdiği nimetlere karşı bir nankörlüktür, saygısızlıktır. İktisatlı olmak ise; o nimetlere gösterilen fiili bir saygı ve şükür ifadesidir. Hesap günü verilen nimetlerin hepsinden sorguya çekileceğimizi unutmadan, iktisatlı ve ölçülü bir ömür diliyorum.
Hakan SERÇE
Ünye Müftü Vekili
