Şeker hastalığındaki kan şekeri düzeyinin artmasına bağlı olarak ortaya çıkan ayak problemleri;
Diyabetik Ayak
Diyabet yani bilinen diğer adı ile şeker hastalığı günümüz dünyasında ve ülkemizde en yaygın görülen hastalıklardan biridir. Diyabet hastalığında vücudun birçok yerinde çeşitli semptomlar ve komplikasyonlar ortaya çıkar. Bu da kişinin yaşam kalitesini oldukça olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Şeker hastalığına yani diyabete sahip olan bireylerde en yaygın görülen komplikasyonlardan biri de diyabetik ayak problemidir. . Diyabetik ayak nasıl bir hastalık, belirti ve bulguları nelerdir, nasıl tedavi edilir şeklindeki soruların cevabını öğrenmek için yazımızın devamını okuyabilir ve bilgi sahibi olabilirsiniz.
Diyabet hastalığı yani bilinen diğer adı ile şeker hastalığı insülin hormonunun yetersiz bir şekilde üretilmesi, insülin hormonunun hiç üretilememesi veya insüline karşı duyarlılığın olmadığı durumlarda ortaya çıkan bir hastalıktır. Zamanla bu kan şekeri seviyesindeki dengesizlik birçok sağlık problemini beraberinde getirir. Kandaki glikoz seviyesi artış gösteren hastaların dokuları ve organları yüksek şeker seviyesi nedeni ile zarar görür. Bunlardan birisi de diyabetik ayak problemidir.
Şeker hastalığı tanısı konulan bireylerde kandaki glikoz miktarı çok yüksek seviyelerde seyreder ve bu da diyabetik ayağın ortaya çıkmasına zemin hazırlar. Diyabetik ayak iki farklı şekilde görülmektedir. Bunlar diyabetik nöropati ve periferik vasküler hastalık şeklinde adlandırılmaktadır.
Diyabetik nöropati şeker hastalığı sonucunda veya kan şekeri seviyesindeki düşüklük sebebiyle ortaya çıkan, periferik sinirlerde hasara yol açan diyabetik ayak türüdür. Bu durum zamanla etkilediği bölgelerde duyu kaybına neden olur ve kişi yaşadığı travmaları, enfeksiyonları ve tahrişleri hissedemez hale gelir. Bu da oluşan yaraların fark edilmemesine ve bakımının yapılmamasından dolayı diyabetik ayak oluşmasına neden olmaktadır.
Periferik vasküler hastalık ise vücuttaki bütün kan damarlarında hasarlara yol açarak diyabetik ayağın ortaya çıkmasına neden olur. Periferik vasküler hastalıklarda yağ molekülleri zamanla damarları tıkar ve dolaşımın engellenmesine yol açar. Bu da zamanla özellikle ayaklarda enfeksiyonlara neden olarak diyabetik ayağın oluşmasına zemin hazırlar.
Diyabetik Ayağın Belirtileri Nelerdir ?
Diyabetik ayakta enfeksiyon hastalıklarında sık bir şekilde görülen belirti ve bulguların yanı sıra şu belirtiler görülmektedir;
- Duyularda kayıp
- Ayakta his kaybı
- Kırmızı çizgili lezyonlar
- Ayaklarda uyuşma ve karıncalanma
- Ağrı
- Ayakta renk değişimleri
- Yürüme problemleri
- Ateş
- Titreme
- Şok
- Ve diğer enfeksiyon hastalıklarında görülen belirti ve bulgular diyabetik ayakta da yaygın bir şekilde görülmektedir.
Diyabetik Ayağın Nedenleri Nelerdir ?
Diyabetik ayağa sahip olan şeker hastaları üzerinde yapılan bir araştırmada kandaki şeker oranındaki dengesizliğin yara iyileşmesini engellediği ve geciktirdiği ortaya çıkmıştır. Bunun için üstüne düşülmeyen ve kontrol altına alınamayan diyabet hastaları diyabetik ayak açısından risk altındadır.
Kandaki glikoz oranı kontrol edilmeyen ve sürekli dengesiz bir şekilde seyreden şeker hastalarında zamanla dolaşım bozulur, damarlar ve çevresindeki sinirler büyük oranda tahribata neden olur. Zamanla sinir kaybından dolayı ayaklardaki travmalar, yaralanmalar ve enfeksiyonlar hissedilmez ve yara oluşumu başlar. Kan şeker seviyesindeki orantısızlıktan dolayı yaralar iyileşemez ve diyabetik ayak problemi ortaya çıkar. Ayrıca diyabetik ayak riskini arttıran çeşitli risk faktörleri bulunmaktadır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir;
- Aşırı terleme
- Deride çatlak
- Kollajen üretiminde azalma
- Tırnak batması
- Ayak derisinde çatlak
- İyileşmeyi sağlayan hormonların miktarında azalma
- Ayak dokusunun zayıflaması gibi faktörler diyabetik ayak için risk oluşturmaktadır.
Diyabetik Ayağın Tedavisi Nasıldır ?
Diyabetik ayak dışarıdan kolay bir şekilde fark edilebildiği için herhangi bir muayene yöntemine ihtiyaç duyulmamaktadır. Ancak bakteri oluşumu vb. açısından ayaktan kültür alınarak incelenebilir. Uzmandoktor yorumlarına göre diyabetik ayak ortaya çıkmadan önce çeşitli önlemlerin alınması ve diyabetik ayağın meydana gelmesinin engellenmesi gerekmektedir. Bunun için de öncelikle kan şekeri seviyesi kontrol altına alınır ve ortaya çıkabilecek komplikasyonlar engellenmeye çalışılır.
Diyabetik ayağın önceden kontrol altına alınabilmesi için kan şekeri seviyesinin kontrol altına alınabilmesi gerekmektedir. Bunun için de evde yapılabilecek şeker ölçümleri ile kan şekeri seviyesi kontrol edilebilir. Kan şekeri seviyesi çok yüksek olan hastalarda ise insülin takviyesinde bulunulması gerekmektedir. Kan şekeri seviyesinin normal sınırları yemekten önce 80-130 mg/dL, yemekten sonra <180 mg/dL civarlarındadır. Bu değerlerden yüksek çıkan kan şekeri seviyesinin mutlaka düşürülmesi gerekmektedir. Ayrıca hastaların diyabetik ayağı ortaya çıkaracak risk faktörlerinden de uzak durmaları diyabetik ayağın ortaya çıkmasında büyük bir öneme sahiptir.
