Çok iyi niyetle ve Türkiye’nin ihtiyacı olan 6306 sayılı yasanın içinde birbiriyle uyuşmayan maddeler, uygulamadaki zorluklar nedeniyle mutlaka tecrübelerimizden de faydalanarak bugünün şart ve koşullarına göre kanunun revize edilmesi gerekiyor.
Sorunların en başında, yasanın içindeki tezatlıklarla beraber, yerel idarelerin ve vatandaşın hâlâ bu yasa hakkında bilgi sahibi olmaması ve vatandaşların bu sürece dahil edilmemesi geliyor. Ayrıca en büyük engellerden biri de bu işle ilgili ayrı bir bankanın devreye alınmamasıdır. Finansman desteği olmadan kentsel dönüşümü başarmak mümkün değildir. Bunun için de sadece kentsel dönüşüm projelerine finansman sağlayacak bankanın kurulması gerektiğine inanıyorum.
*
Kentsel dönüşümde vatandaşlarımızın bazı hakları var. O hakları bir kez daha hatırlatmakta yarar olduğunu düşünüyorum:
• Veraset, intikal ve damga vergisi muafiyeti,
• Noter ve belediye harçlarının bir bölümünden muafiyet,
• 18 aya kadar kira yardımı,
• İsterler ise 10 yıl ödemeli, binanın yeniden yapımı ile ilgili kentsel dönüşüm kredisi
Sistem değerini kendi içinden çıkarmalı
Kentsel dönüşüm sadece “Bir binanın yıkılıp yerine yeni bir binanın yapılması” gibi algılanmamalı. Can ve mal güveliği riski olan binaları yenilerken alan bazlı düşünülerek yapılacak olan kentsel dönüşüm çalışmalarında, sosyal donatı alanlarını barındıran, ulaşım aksları çözülmüş, mahalle kültürünü ve beşeri ilişkileri güçlendiren, kaybolmaya yüz tutmuş manevi değerlerin geri kazanımını sağlayan, yeraltı ve yerüstü tabi zenginliklerini ve tarihi koruyan, milli mimari ile yöresel mimariyi ön plana alan, kendi enerjisini kendi üreten, akıllı bina ve akıllı şehir planlamasını yapan, vatandaş mülkiyetine saygı duyan ve toplumsal uzlaşı anlayışının hakim olması gerekmektedir.
Mimar Nihat Şen
