11-18 Ocak Enerji Verimliliği ve tasarrufu haftası nedeniyle bir basın açıklaması yayınladı;

Enerji, insan yaşamının vazgeçilmez bir parçasıdır.

Ülkemizde sanayileşme faaliyetleri, yeni teknolojilere ulaşım çabaları, hayat standartlarının yükselmesi ve artan nüfus her yıl daha fazla enerji kullanımına neden olmaktadır. Bu nedenle üretimden, tüketime yaşamın her alanında enerjinin verimli, akılcı, etkin kullanımı büyük önem taşımaktadır.

Enerji kaynakları açısından kısıtlı kaynaklara sahip ve dışa bağımlı olan ülkemiz için enerji ihtiyacımızın kendi öz kaynaklarımızdan faydalanılarak dışarıdan aldığımız enerjinin verimli kullanımı ve enerjide tasarruf sağlanması çok çok önemlidir.

Enerji verimliliği, tüketilen enerji miktarının, üretimdeki miktar ve kaliteyi düşürmeden, ekonomik kalkınmayı ve sosyal refahı engellemeden en aza indirilmesidir. Verimli enerji kullanımı, düşük enerji tüketimi veya geleneksel enerji kaynaklarından düşük enerji tüketimi iler birlikte enerji tasarrufu sağlanabilir.

Enerji verimliliği ve tasarrufunda hedeflerimize varmak için birey, toplum, sanayi temsilcileri veya yetkili kamu kuruluşları olarak hepimizin bu çabaya katılması gerekmektedir. Yapılacak olan en küçük katkı dahi önemsiz olmayacaktır. Küçücük ayrıntılarla büyük enerji tasarrufu sağlayabiliriz.

Enerji verimliliğinde en önemli faktör enerji tasarrufudur. Genellikle enerjinin az kullanılması, iki ampulden birinin söndürülmesi şeklinde algılanmakta olan enerji tasarrufu, aslında enerji atıklarının değerlendirilmesi ve mevcut enerji kayıplarının önlenmesi yoluyla tüketilen enerji miktarının, kalite ve performansı düşürmeden en aza indirilmesidir. Bunun için öncelikle alışkanlıklarımızı değiştirmemiz gerekmektedir.

Enerji verimliliği, binalarda yaşam standardı ve hizmet kalitesinin, endüstriyel işletmelerde ise üretim kalitesi ve miktarının düşüşüne yol açmadan, birim hizmet veya ürün miktarı başına enerji tüketiminin azaltılmasıdır

Elektrik kayıp kaçakları, enerji yoğunlu ve kişi başına düşen enerji üretimi gibi kriterlere bakıldığında açıkça görülmektedir ki Ülke olarak; yenilenebilir kaynaklarını yeterince kullanmayan, ürettiği enerjiyi de kötü kullanan bir ülke durumundadır. Elektrik enerjisi açısından enerji verimliliği adına alınması gereken önlemlerin başında üretim, iletim ve dağıtımdaki kayıpların önlenmesi gelmektedir.

Zor koşullar altında Enerjinin sürekliliğini sağlamaya çalışan Bölgemiz elektrik tedarikçi firma ÇALIK YEDAŞ Enerji genel merkez yönetim kurulu başkan ve yöneticileri ile YEDAŞ ORDU İl Koordinatörlüğüne, ÜNYE İşletme müdürlüğüne FATSA İşletme müdürlüğüne ve diğer tüm ilçelerimizdeki Yedaş işletme şefliklerine ve zor koşullarda görevlerinin başındaki tüm çalışanlarına en üst kademesinden en alt kademesine kadar herkese teşekkür ediyorum.

Bir hatırlatma da yapmak istiyorum; Elektrik üretimi, iletimi ve dağıtımındaki kayıplar ile sayaç okuma v.b. diğer eklemeler ile ilgili olarak, yeni ve mevcut elektrik üretim kapasitesindeki verimliliği arttırmak ve iletim ve dağıtımdaki kayıpları azaltmak için yeni yollar üzerinde yoğunlaşmak ve çözüm bulmak gerekmektedir. 

2018 Kasım ayında şehircilik günü dolayısıyla yayınladığımız bir mesajda; Akıllı teknolojiler ile yönetilen şehirler arzu ediyoruz demiştik. Bu açıklamamız bazı teknik adamlarda heyecan uyandırmış ve gerek ziyaret ile gerekse telefon ile tebrikler aldık. Çalışmalarımızı takdir eden etmeyen herkese sevgi ve saygılarımızı sunuyoruz. Evet; Yaklaşan yerel seçimler öncesi tüm aday adaylarına sesleniyoruz: hem akıllı şehirler hem de akıllı binalar inşaa etmeliyiz.

Ülke olarak bu uygulamalara yabancı değiliz. Akıllı şehir ve akıllı binalar bazı metropol Büyükşehirlerimizde uygulanmaktadır. Bu uygulama ülkemizin geleceği, doğamızı korumanın sigortasıdır.

Evet, çok kıymetli hemşerilerim, değerli kamuoyu ve basın mensupları; Günlük hayatımızın ayrılmaz parçası olan; ısıtma, aydınlatma ve ulaşım ihtiyacımızı karşılarken, buzdolabı, çamaşır makinası, bulaşık makinası fırın, ocak gibi cihazları, kullanırken ve satın alırken dikkatli seçim yaparak, çevremizin korunmasına ve aile bütçesine ciddi katkı yapabiliriz. Enerji tüketimimizi izlemek ve ona göre önlem almak çok önemlidir. Yakıt, su ve elektrik faturalarınızdan tüketim miktarını kontrol ediniz bir önceki dönemlerle karşılaştırarak tüketim miktarındaki azalma ve artışların sebebini bulunuz. Çok basit görülebilir. Ancak diğer önlemlerle birlikte uygulandığında kısa sürede önemli miktarda enerji tasarrufu yapmamızı sağlayacaktır.

Ailemiz ve ülkemiz için enerji tüketimini azaltmak üzere, hepimizin yapabileceği pek çok şey vardır. Evimizde ve günlük yaşantımızda, refahımızdan ve konforumuzdan vazgeçmeden, kullandığımız enerji miktarını azaltabilmemiz mümkündür.

EVİNİZİ SICAKTAN VE SOĞUKTAN KORUYUNUZ; Ülkemizde konutları ısıtmak ve soğutmak için kullanılan enerjinin payı, diğer alanlarda kullanılan toplam enerji içinde önemli bir paya sahiptir. Tipik bir evin toplam faturasının %45’i ısıtma-soğutma için ödenmektedir. Evlerin (veya ofislerin) ısıtılmasına harcanan enerjiden tasarruf etmek için iç ortam ısısının ortamda muhafaza edilmesi gereklidir.

Üretilen ısının verimli olarak kullanılabilmesi, evlerdeki ısı kayıplarını azaltarak diğer bir deyişle ısı yalıtımı ile mümkündür. Binalarda çatılardan %7, dış duvarlardan %40, döşemelerden %6 ve kapılardan %17 oranlarında ısı kayıpları olmaktadır. Binaların yalıtılmasıyla % 25’ten % 50’ye varan oranlarda yakıt tasarrufu ve daha iyi ve sağlıklı bir ısınma sağlandığı için de konfor seviyemiz artacaktır. Bu konularda yerel yönetimlerin destekleri çok önemlidir.

Özellikle Çatılar uygun özellik ve kalınlıktaki yalıtım malzemeleri ile yalıtılmalıdır. Bölgelere göre 5 ila 10 cm arasında uygun bir yalıtım malzemesi ile yalıtılan bir çatı, % 10–15 civarında bir enerji tasarrufu sağlamaktadır. Ayrıca Çatılarımızda güneş enerji panelleri kullanılarak kendi enerjimizi kendimiz üretebiliriz ki bu konuda devlet destek ve teşvikleri de bulunmaktadır.

Sızdırmazlığı ve ısıl geçirgenliği iyi sağlanmış pencerelerin, yaklaşık % 15–20 oranında bir enerji tasarrufu sağlayacağı unutulmamalıdır.

AYDINLATMA; Ülkemizde tüketilen toplam elektrik enerjisi içinde aydınlatmanın payı %20 civarındadır. Aydınlatmada verimliliğin sağlanması ile hem görsel, hem bütçesel rahatlama sağlanacaktır. Aydınlatmada enerji tasarrufu, görsel konfordan ödün vermeden, gerekli en az aydınlık şiddetlerinin sağlanması ile elde edilir. Bunun için öncelikle düşük verimli ışık kaynakları yerine yüksek verimli ışık kaynakları kullanılmalıdır. Örneğin klasik bir ampulü az enerji kullanan bir ampulle değiştirmek enerji tüketimini % 80 civarında azaltabilmektedir.

Ülkemizde elektrik enerjisi pahalı olup, avucumuzdakini dışarıya vermek gibidir. Evlerde kullanılan elektriğin % 10-20’sinin aydınlatma için kullanıldığı düşünülürse, gereksiz aydınlatmanın, oldukça önemli miktarda enerji tüketimine neden olduğu açıktır. Diğer yandan iyi ve doğru aydınlatma yapmanın insan psikolojisi ve iş verimi üzerinde çok olumlu etkisi vardır. Ancak iyi aydınlatmada daha çok enerji tüketimi anlamına gelmez. Aydınlatma ile ilgili son derece basit önlemler alarak bu konudaki giderlerinizi önemli oranda azaltabilirsiniz.

ELEKTRİKLİ EV ALETLERİ; Ülkemizde ev aletlerinin enerji tüketimi genellikle fazla önemsenmez. Oysaki bugün bir konutta bulunan elektrikli ev aletlerinin sayısı ve harcadıkları enerji düşünülürse, aslında enerji tüketiminde hiç de küçümsenmemeleri gerektiği ortaya çıkar. Ev aletlerinizi bilinçli ve yerinde kullanmanız hem onların ömrünü arttıracak hem de enerji tasarrufuna katkıda bulunmanızı sağlayacaktır.

Konutların ortalama elektrik faturalarında açık ara ile en önemli artış kalemini oluşturan büro ekipmanları da % 50’den fazla enerji tasarrufu potansiyeli oluşturan ürün grubu içerisinde yer almaktadır. Evlerde tüketilen enerjinin yaklaşık %10-15’i kullanılmadığı halde prizde takılı kalan cihazlar tarafından tüketilmektedir. Yapılan bir araştırmada Avrupa Birliği üyesi 15 ülkede evlerde stand-by sebebiyle tüketilen enerjinin 94 milyar kWh olduğu saptanmıştır. Bu değer 12 adet büyük nükleer santral veya termik santral üretimine eşdeğerdir. Bir sonraki 10 yılda bu değerin ikiye katlanacağı öngörülmektedir.

Evlerde, ofislerde kullanılan elektronik cihazların kullandığı enerjiyi en aza indirmek için alınacak önlemler şunlardır:

• En basit, en kolay yol cihazın fişini prizden çekin. Cep telefonun şarj cihazını fişten çekin, sadece telefonlarınızı şarj edeceğiniz zaman prize takın.
• Açma-kapama butonu bulunan çoklu priz kullanın. Böylece tek bir dokunuşla tüm cihazları kapatabilirsiniz.
• Yeni elektronik cihazlar satın alırken enerji verimli A sınıfı cihazları alın.
• Bilgisayar ve monitörünüzde enerji yönetim özelliklerini aktif kılın. Enerji tasarruflu kullanın.
• Kullanacağınız ev aletlerini satın alırken sadece fiyat olarak değil, enerji tasarrufu açısından da karşılaştırın. Cihaz alırken “A” ve “A +” işaretli olanlarının en verimli olanlar olduğunu hatırlayınız. Yüksek verimli ve çok düşük verimli cihazlar arasında % 60’ın üzerinde enerji tüketim farkı olduğunu da unutmayınız.
• Cihazlar üzerindeki “stand by” ışıkları cihazımızı kullanıma hazır bekletir ancak 1 watt harcadığı kabul edilse yılda 8,7 kWh enerji tüketir. Beklemedeki 10 cihaz yılda 87 kWh enerji tüketir ki bu nerdeyse bir evin 1 aylık elektrik tüketiminin yarısı gibi bir değere ulaşır. Kaldı ki bu ışıklar genellikle 1 watt değil 3–5 watt enerji tüketirler Bu nedenle kullanmadığınız zamanlarda DVD oynatıcı, radyo, televizyon gibi elektrikli cihazlarınızı düğmesinden kapatın, fişlerini çekin. Bunu yaparak inanılmayacak enerji tasarrufu yapacaksınız.

Özellikle endüstriyel tesisler ve fabrikalarda enerji tüketimi üretim maliyetleri içindeki en önemli kalemdir.

Evlerimizde olduğu gibi işletmelerimizde ve sanayi tesislerimizde de alınacak basit tedbirlerle büyük oranlarda enerji tasarrufu sağlayabilmek mümkündür. İşletmelerin en büyük maliyet kalemi olan enerji de yapılacak bu tasarruf verimliliği arttırarak maliyetlerin aşağı çekilmesine yardımcı olacaktır.

Evet, çok değerli kamuoyu, kıymetli hemşerilerim; Enerji, hayatımızın her yönünü etkilemektedir: bize ışık, ısı, ulaşım ve diğer araçlar için yakıt sağlar. Ancak, bugün, enerji tedarikimizin güvenliği ve fosil yakıtlardan elde edilen enerjinin, çevre üzerindeki etkisi konularını her zaman olduğundan daha fazla düşünmemiz gereken bir dönemdeyiz.

Ancak, enerjinin akıllıca kullanılması konusunda henüz iş işten geçmemiş, geç kalınmış sayılmayız. Hem tüketicilerin hem de sosyal alanda söz sahibi olan kişilerin, sürdürülebilir enerji üretimi ve kullanımı konusunda yerel yönetimler, sanayi odaları, esnaf odaları, okullarımızda enerji verimliliği ve tasarrufunun önemi anlatılmalıdır.

Günlük hayatımızın vazgeçilmezi olan elektrik enerjisinde dışa bağımlılığımızın sona erdiği, kendi öz kaynaklarımıza yöneldiğimiz yenilebilir enerji kaynaklarının kullanıldığı, genç nüfusu ile öne çıkan Ülkemizde beyin göçünün önlendiği, nitelikli yüksek teknik eğitimli teknikerlere unvan-yetki ve sorumluluklarının verildiği takdirde başaramayacağımız ulaşamayacağımız hedef yoktur.

Ülkemiz petrolde %90, doğalgazda %98 olmak üzere birincil enerji kaynakları bazında 2017 yılı rakamlarına göre toplamda %76 oranında dışa bağımlı bir ülkedir.  Enerjinin üretim ve tüketim şeklini değiştirmeye başlamadığımız takdirde geri dönüşü olmayan bir tehlikeyle karşı karşıya olduğumuz ortadadır. Bağımsız ve aydınlık bir Türkiye için; yenilenebilir enerji kaynaklarını çok daha fazla kullanmamız ve enerji verimliliğine daha fazla odaklanmamız gerekmektedir. Bunun için küçük ayrıntılara dikkat ederek enerjide büyük tasarruflar sağlayabiliriz.

Enerji yaşamdır, boşa harcamayın. Enerjisiz kalmayın. Aydınlık dolu günlere dileyerek 11 – 17 Ocak Enerji verimliliği ve enerji tasarrufu haftası kutluyoruz.

Teknikerler Birliği ORDU İl temsilciliği

Musa KIRANLI

Elektrik Teknisyeni (Mekatronik) Mekanik+Elektrik periyodik bakım ve ölçüm uzmanı